DEPRESYON ve EMDR Terapisi
Depresyon; Duygusal çöküntüyle üzüntü hissi yaratarak felaketleştirici düşünme ve sosyal aktivitelere ilgisizlik şeklinde kendisini gösterir. Depresyondaki bireyde uyku ve yeme düzensizliği gibi değişiklikler gözlemlenmektedir. Bununla birlikte düşüncele ve davranışlara olumsuz etki eden zihinsel ve psikolojik bir rahatsızlıktır. Depresyon bir nevi, zihnin soğuk algınlığıdır. Bir kişinin depresyona girme nedenleri arasında yaygın neden bir yakının kaybedilmesi ilk sırada gelmektedir.Ayrıca duygusal ilişkilerin bitmesi ve ağır geçirilen bir hastalık süreci de depresyona zemin hazırlayan diğer etkenlerdir. İş ve gelecek kaygısı gibi stres yaratan sebepler de depresyonun ortaya çıkmasında etkilidir. Depresyonun ortaya çıkma nedenlerinden birisi de yakın zamanda yaşanan travmatik deneyimdir. Depresyon, travma ile birlikte de görülebilmektedir. Dünyada yaklaşık 280 milyon kişinin depresyona yakalandığı düşünülmektedir. Kadınlarda bu oranın erkeklere göre yaklaşık %50 daha fazla olduğu değerlendirilmektedir. Bireyin kendisini değersiz veya umutsuz hissetmesi, sürekli mutsuz ve üzgün bir ruh halinde olması ,herhangi bir sosyal aktivitenin artık ilgi çekmemeye başlaması depresyonun en yaygın belirtileridir.
Depresyon; sürekli olarak üzüntü hali, karamsarlık ve mutsuzluk, herhangi bir sosyal aktiviteden zevk alamama gibi ilgi kaybıyla seyreden ruhsal çöküntü ile karakterize duyguduyum bozukluğudur. Depresyondaki bireyde, uyku ve iştah sorunlarının yanı sıra düşünme ve bellek ile ilgili sorunlar yaşanır. Karamsarlık, mutsuzluk, suçluluk duyma gibi belirtilerle ortaya çıkan depresyonun farklı türleri bulunmaktadır.
1-EMDR Terapisi ile depresyonun üstesinden gelmek mümkündür.
EMDR, 1980’li yıllarda Psikolog Francine Shapiro tarafından TSSB (Travma Sonrası Stres Bozukluğu) tedavisi için geliştirildi. Ancak yapılan araştırmalar, depresyon da dahil olmak üzere; anksiyete bozuklukları, panik atak, çocukluk çağı travmaları, yakın tarihli travmalar, kompleks travmalar, fibromiyalji, migren, fobiler gibi pek çok psikolojik ve zihinsel rahatsızlık için EMDR’nin yararlı olduğunu göstermiştir. Hayatın olağan seyri içerisinde bir ya da birden fazla travmaya maruz kalmış ve depresyona yakalanmış bireylere EMDR uygulanması hızlı ve etkili sonuçlar vermektedir.
2-Araştırmalar; depresyonun ortaya çıkış nedenleri arasında çözümlenmemiş travmaların olduğunu göstermektedir.
Çocukluk çağında sıklıkla istismara veya ihmale uğramak, şiddet ve akran zorbalığına maruz kalmak, (fiziksel/ruhsal/cinsel), yaşamı ve bedensel bütünlüğü tehdit edecek kadar ciddi bir kaza (trafik, yangın vb.) geçirmek, doğal afet yaşamak (deprem, sel vb.), doğal olmayan bir olaya şahit olmak (cinayet, hırsızlık,savaş vb.), madde kullanım bozukluğu olan bir ebeveyn ile büyümek, devam eden veya çoklu evlilik dışı ilişkiler yaşamak, zihinsel rahatsızlığı olan aile bireyi ile yaşamak, sevilen birinin kaybı ve yas yaşamak, yoksulluk çekmek vb. yaşam deneyimleri depresyonun ortaya çıkışında önemli etkilere sahiptir.
3-EMDR terapisi, güçlü terapötik bağ ile, depresyona travma odaklı yaklaşıma sahiptir.
Eğer bireyde görülen depresyon travma kaynaklı olarak ortaya çıkmışsa, EMDR terapisi ile travmalar çalışıldığında, bireyin duygu durumunda ve davranışlarda olumlu değişimler gözlenmektedir. Travma; kompleks yas, çocukluk çağı istismarı, cinsel / fziksel istismar, fiziksel şiddet ve ihmal gibi durumları kapsar. Bu konular travma kökenli olduğu için EMDR Terapisi ile oldukça etkili sonuçlara ulaşılmaktadır. Depresyona travma odaklı bakış açısı sayesinde EMDR, bireyin şu anda gösterdiği depresif belirtilerin ortaya çıkmasına neden olan işlevsiz depolanmış anı ağlarının kökenine inerek, bireyin ‘’şimdi ve burada’’ oryantasyonunu engelleyen ve bloke edici inançları ortadan kaldırma üzerine çalışır. Bununla birlikte depresif belirtiler azalır ve bir süre sonra ortadan kalkar. Bu sayede birey yeni beceriler, yeni inançlar ve adaptif davranışlar göstermeye, kişiler arası yeni sosyal etkileşimler oluşturmaya başlar.
4-Depresyon, biyolojik nedenlerle oluştuğu gibi, geçmiş yaşantıların yarattığı olumsuz duygu, düşünce ve inançların bugün yaşanan olumsuz olaylar tarafından tetiklenmesi sonucunda ortaya çıkan bir rahatsızlıktır.
Bireylerin geçmişinde, erken çocukluk döneminde yaşadıklarının sonucunda oluşan değersizlik, çaresizlik, yetersizlik, suçluluk gibi olumsuz inançlar ve davranışlar bireylerin zayıf noktasını oluşturur. Bu durum, bireylerin hayatta karşılaştıkları olumsuz yaşam deneyimlerini bu inançların penceresinden değerlendirerek hassasiyetle yaklaşmasına neden olur. Bu durum aynı olayı iki farklı kişinin yaşayarak farklı değerlendirme ve farklı sonuçlara ulaşması ile benzerlik gösterir. Örneğin; iptal edilen bir buluşma için kişilerden birisi ‘’buluşmayı istemedi, demek ki bana değer vermiyor, beni önemsemiyor’’ şeklinde değerlendirme yapabilir. Diğeri ise ‘’buluşma iptal olduğuna göre, işlerini ayarlayamamış olabilir.’’ şeklinde değerlendirebilir. Bu değerlendirme farkı kişilerin yaşadığı olumsuz hayat olaylarına travmatik pencereden bakmasından kaynaklanır. Bunula birlikte ‘’değersizim, önemsizim’’ inancıyla yorumlamasından kaynaklı olarak davranışlar şekillenir.
5-Birey yaşamış olduğu olumsuz ve rahatsız edici yaşam olaylarına göz hareketleri ile sistematik olarak duyarsızlaştırılır.
Yaşanan olumsuz anıların sonucunda ortaya çıkan depresyon, EMDR terapisi ile iyileşmektedir. Bununla birlikte bireyin farkındalığını arttırır. Bu sayede birey aynı olumsuz inançlar konusunda baş etme mekanizmasını geliştiririçin yeniden depresyona girme olasılığı azalmış olur. EMDR terapisi ile depresyon tanısı almış bireylerde son derece etkili sonuçlar elde edilmektedir. Birçok terapi yöntemi depresyon olgularında uzun bir terapi süreci gerektirirken, EMDR terapisi bu süreci kısaltır. Böylelikle kısa zamanda depresyonu bireyin hayatından çıkarmasını mümkün kılar. Depresyon olgusunun altında yatan olumsuz yaşantılar araştırılarak başlamasına neden olan tetikleyici durumlar EMDR terapi tekniği ile ele alınır. Terapistle birlikte danışanın bu anıları üzerinde çalışma yapılır. Olumsuz inançların olumlu inanç ve adaptif hale dönüştürülmesiyle depresyonun iyileşmesi sağlanır.
6-EMDR terapisi sadece depresyonu yenmenize yardımcı olmakla kalmaz. Kendinize yolculuk sürecidir.
İçinde bulunduğunuz ruh hali artık sizin için tahammül edilemez duruma geldiyse yardım alma zamanı gelmiştir. Sosyal aktivitelere ilgi kaybı, hayattan zevk alamama çoğunlukla depresyonun ilk gözlemlenen belirtileridir. Bununla birlikte aklınızda sürekli olumsuz ve rahatsız edici anıları dönüyor ve olumsuz inançlara teslim oluyorsanız ve bunları geride bırakmakta zorlanıyorsanız psikoloji lisans mezunu bir EMDR terapistinden destek almanızın zamanı gelmiş demektir. EMDR terapisi travmalarınızı iyileştirir. Geçmişin farkındalığını bu güne entegre eder. EMDR Terapisi benliğinizi hayatın olumsuzluklarına karşı güçlendirmeniz sağlar. Kendinize değişim ve dönüşüm için bir fırsat verin. Çünkü ruhsal ıstıraptan kaçma gayreti daha fazla ıstırap getirir.
7-EMDR terapisinin sonuçları
EMDR terapisi alan danışanlar travmatik olayı hatırlamaya devam ederler. Ancak ya daha az rahatsızlık hissederler ya da hiç rahatsızlık hissetmezler. Bazen bireyler travmatik olayın hafızalarında tipik bir hatıra gibi daha az belirgin olduğunu belirtir. Bazı bireyler daha uzak hissettiklerini söylemektedir. Beyin ona gelen her bilgiyi işler. Bu işleme sonucuna göre depolar. Araştırmalara göre beyin bu işleme olayını rem uykusu sırasında yapar. Bu durum bilindışı işlemlerine benzer olarak meydana gelir. Fakat yaşanan bir travma anısıyla bu işleme sekteye uğrar. EMDR’da amaç adaptif bilgi işleme sistemini tekrar devreye sokmaktır. Bu travmatik anının kişinin üzerinde sahip olduğu duygu yoğunluğu azaltır. Bireyin anlam karmaşasının yeniden düzenlenmesi sağlanır. Dolayısıyla geçmişte yaşanmasına rağmen hala acı veren anılar EMDR sürecinden sonra eskisi gibi acı vermez. Zihin anılara duyarsızlaşmış olur. Dolayısıyla birey anılarla ortaya çıkan duygulara duyarsızlaşır ve davranışları değişir. Bu durum çeşitli bilimsel araştırmalarla kanıtlanmıştır.
EMDR Terapisi hakkında daha fazla bilgi almak için aşağıdaki makalemizi okuyabilirsiniz ;
